سیره عقلاسیره عقلا، عادت عقلی عقلا بر فعل یا ترک کاری است. ۱ - معنای سیره عقلاسیره عقلا، به معنای روش و شیوه مستمر عملی همه عقلای عالم بر انجام یا ترک عملی است. ۲ - توضیحعقلای عالم، با این که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف زندگی می‌کنند و دارای دین ، مذهب و فرهنگ متفاوت می‌باشند، در مواردی بدون توافق قبلی، عملی یکسان را به طور مستمر انجام می‌دهند؛ برای مثال، همه آنها ظواهر کلام را حجت دانسته و به آن تمسک می‌نمایند و یا همه عقلا در چیزهایی که علم و تخصصی درباره آنها ندارند به خبره رجوع می‌کنند؛ چنان که مریض به طبیب و جاهل به عالم رجوع می‌کند. برخی سیره عقلایی را فراگیرتر از سلوک و رفتار خارجی دانسته و آن را شامل مرتکزات عقلایی نیز می‌دانند، هر چند بر طبق آن مرتکزات، در خارج هیچ گونه عملی صورت نگیرد. ۳ - انواع سیره عقلاسیره عقلایی انواعی دارد: ۱. گاهی سیره عقلایی موضوع حکم شرعی را تبیین می‌نماید؛ ۲. گاهی سیره عقلایی ظهور الفاظ را منقح نموده و در کشف مراد متکلم ، چه شارع و چه غیر آن، دخالت می‌نماید؛ ۳. گاهی سیره عقلایی سبب استنباط حکم شرعی می‌گردد، و آن در جایی است که در مسئله، نصی وجود نداشته باشد. [۳]
کتابشناسی اصول فقه شیعه، مهریزی، مهدی، ص۳۰.
[۶]
مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص (۲۰۷-۲۰۳).
[۷]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۳۲۷.
[۸]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص۴۱۳.
۴ - عناوین مرتبطعرف. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۷۵، برگرفته از مقاله «سیره عقلا». |